Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là nghĩa vụ và đó cũng chính là trách nhiệm của mỗi công dân bên cạnh đó nhiều người còn băn khoăn thắc mắc không biết thuế TNCN là gì và làm sao để nộp thuế TNCN . Vấn đề mà nhiều người quan tâm nhất đó chính là thuế TNCN được tính như thế nào nó có phức tạp không.

Thuế TNCN : đơn giản đó chính là việc bạn trích một phần tiền lương mà bạn thu nhập được vào ngân sách nhà nước.

thue-thu-nhap-ca-nhan — Quyết toán thuế thu nhập cá nhân tại bình dương

Vậy cách tính thuế thu nhập cá nhân như thế nào:

Việc bạn quan tâm về thuế này là chính xác vì đây là vấn đề mà hầu như những ai khi có thu nhập đều nên biết và mỗi mức thu nhập của mỗi người khác nhau thì có cách tính khác nhau. Vậy công thức chúng ta áp dụng là gì?

Cách tính thuế TNCN khá đơn giản với công thức chung được đưa ra:
Thuế TNCN = Thu nhập tính thuế x Thuế suất

Tại Điều 22 luật thuế TNCN đã quy định và chỉ rõ cách tính thuế TNCN với từng đối tượng như sau:

Những ai phải đóng thuế thu nhập cá nhân ?

Đối tượng trực tiếp của thuế TNCN là những công dân Việt Nam có thu nhập cao, tính cả những công dân Việt Nam công tác trong nước hoặc nước ngoài và những công dân nước ngoài định cư không thời hạn và có thu nhập tại Việt Nam.

Đối tượng phải quyết toán thuế thu nhập cá nhân

Có 2 nhóm đối tượng cần quyết toán thuế TNCN là: cá nhân có thu nhập tiền lương tiền công và tổ chức trả thu nhập tiền lương, như sau:

1. Đối với cá nhân có thu nhập tiền lương và tiền công

Cá nhân cư trú tại Việt Nam có thu nhập từ tiền lương, tiền công phải có trách nhiệm là phải khai báo quyết toán thuế và phải cung cấp thêm số thuế cần nộp hoặc số thuế phải nộp hoặc bù trừ thuế vào việc khai báo tiếp theo. Với cá nhân là người nước ngoài khi kết thúc làm việc cần quyết toán thuế TNCN trước khi xuất cảnh , trừ các trường hợp sau không phải quyết toán thuế TNCN:

Nếu như những cá nhân nào có số thuế tạm nộp lớn hơn số thuế phải nộp mà không có những yêu cầu hoàn thuế hoặc bù trừ thuế vào kỳ sau.
Cá nhân đã ký hợp đồng lao động 3 tháng và có thu nhập tiền lương, tiền công tại công công ty hay đơn vị mà có thêm thu nhập vãng lai không quá 10 triệu khi tính bình quân trong tháng.
Cá nhân đã mua bảo hiểm nhân thọ ( trừ bảo hiểm hưu trí tự nguyện) bảo hiểm không bắt buộc mà người lao động hoặc doanh nghiệp đã khấu trừ thuế TNCN vào bảo hiểm tỉ lệ 10% trên khoản tiền thuế bảo hiểm tương ứng.

2. Đối với tổ chức trả thu nhập từ tiền lương

Nếu như tổ chức không có phân biệt có phát sinh khấu trừ thuế hay không phát sinh khấu trừ thuế cần phải có trách nhiệm khai và quyết toán thuế TNCN được ủy quyền.
Nếu như tổ chức không có phát sinh trả thu nhập tiền lương tiền công trong năm trước thì tổ chức đó không cần quyết toán thuế TNCN .

Để đảm đảm nghĩa vụ công dân cũng như quyền lợi thực hiện nộp thuế TNCN của mỗi người, thì các đối tượng nằm trong quyết toán thuế TNCN cần hiểu rõ cá khoản thu nhập phải chịu nộp thuế và các khoản được miễn thuế.

Dựa vào những biểu mẫu về thu nhập thuế phía trên thì mỗi chúng ta đã có thể tính được những khoản thuế mà chúng ta phải nộp thuế mỗi năm (tháng) lên nhà nước.

Các trường hợp ủy quyền quyết toán thay bao gồm:

Cá nhân chỉ có thu nhập từ tiền lương, tiền công ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên cho tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập và đang làm việc tại đó vào thời điểm ủy quyền quyết toán, kể cả trường hợp không làm việc đủ 12 tháng trong năm;
Cá nhân chỉ có thu nhập từ tiền lương, tiền công ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên cho tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập và đang làm việc tại đó vào thời điểm ủy quyền quyết toán, kể cả trường hợp không làm việc đủ 12 tháng trong năm; đồng thời có thu nhập vãng lai ở các nơi khác đã được đơn vị trả thu nhập khấu trừ thuế 10% mà không có yêu cầu quyết toán đối với phần thu nhập này;
Cá nhân là người lao động được điều chuyển từ tổ chức cũ đến tổ chức mới trong trường hợp tổ chức cũ thực hiện chia, tách, hợp nhất, sáp nhập, chuyển đổi doanh nghiệp. Cuối năm, người lao động có ủy quyền quyết toán thuế thì tổ chức mới phải thu lại chứng từ khấu trừ thuế TNCN do tổ chức cũ cấp (nếu có) để có căn cứ tổng hợp thu nhập, số thuế đã khấu trừ và thực hiện quyết toán thay cho người lao động.

Hồ sơ khai quyết toán thuế bao gồm:

Tờ khai quyết toán thuế TNCN theo mẫu số 05/KK-TNCN tại Thông tư 156/2013/TT-BTC;
Bảng kê mẫu số 05-1/BK-TNCN, 05-2/BK-TNCN, 05-3/BK-TNCN tại Thông tư 156/2013/TT-BTC.

Đối với cá nhân trực tiếp thực hiện quyết toán thuế:

Đối với cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công (không ủy quyền cho tổ chức, cá nhân chi trả quyết toán thay); thu nhập từ đại lý bảo hiểm, đại lý xổ số, bán hàng đa cấp thì khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân trực tiếp.

Hồ sơ bao gồm:

Tờ khai quyết toán thuế theo mẫu số 09/KK-TNCN quy định tại Thông tư 156/2013/TT-BTC;
Phụ lục mẫu số 09-1/PL-TNCN, phụ lục mẫu số 09-3/PL-TNCN (nếu có đăng ký giảm trừ gia cảnh), phụ lục mẫu số 09-4/PL-TNCN quy định tại Thông tư 156/2013/TT-BTC;
Bản chụp các chứng từ chứng minh số thuế đã khấu trừ, tạm nộp trong năm, số thuế đã nộp ở nước ngoài (nếu có);

Trường hợp tổ chức trả thu nhập không cấp chứng từ khấu trừ thuế cho cá nhân do tổ chức trả thu nhập đã chấm dứt hoạt động thì cơ quan thuế căn cứ cơ sở dữ liệu của ngành thuế để xem xét xử lý hồ sơ quyết toán thuế cho cá nhân mà không bắt buộc phải có chứng từ khấu trừ thuế;

Trường hợp, theo quy định của luật pháp nước ngoài, cơ quan thuế nước ngoài không cấp giấy xác nhận số thuế đã nộp, người nộp thuế có thể nộp bản chụp Giấy chứng nhận khấu trừ thuế (ghi rõ đã nộp thuế theo tờ khai thuế thu nhập nào) do cơ quan trả thu nhập cấp hoặc bản chụp chứng từ ngân hàng đối với số thuế đã nộp ở nước ngoài có xác nhận của người nộp thuế;

Bản chụp các hóa đơn, chứng từ chứng minh khoản đóng góp vào quỹ từ thiện, quỹ nhân đạo, quỹ khuyến học (nếu có);
Nếu cá nhân nhận thu nhập từ các tổ chức quốc tế, Đại sứ quán, Lãnh sự quán và thu nhập từ nước ngoài thì phải có tài liệu chứng minh hoặc xác nhận về số tiền đã trả của đơn vị, tổ chức trả thu nhập tại nước ngoài cùng với Thư xác nhận thu nhập năm theo mẫu số 20/TXN-TNCN quy định tại Thông tư 156/2013/TT-BTC.

Nơi nộp hồ sơ khai quyết toán thuế:

Cá nhân trực tiếp khai quyết toán thuế: nộp hồ sơ tại Cục Thuế nơi cá nhân nộp hồ sơ khai thuế trong năm;
Trường hợp cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công từ hai nơi trở lên :
Tính giảm trừ gia cảnh cho bản thân tại tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập nào thì nộp hồ sơ quyết toán thuế tại cơ quan thuế quản lý tổ chức, cá nhân trả thu nhập đó;
Trường hợp cá nhân có thay đổi nơi làm việc và tại tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập cuối cùng có tính giảm trừ gia cảnh cho bản thân thì nộp hồ sơ quyết toán thuế tại cơ quan thuế quản lý tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập cuối cùng đó;
Trường hợp cá nhân có thay đổi nơi làm việc và tại tổ chức, cá nhân chỉ trả thu nhập cuối cùng không tính giảm trừ gia cảnh thì nộp hồ sơ quyết toán thuế tại Chi cục Thuế nơi cá nhân cư trú (đăng ký thường trú hoặc tạm trú);
Trường hợp cá nhân chưa tính giảm trừ gia cảnh ở bất cứ tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập nào thì nộp hồ sơ quyết toán thuế tại Chi cục Thuế nơi cá nhân cư trú (đăng ký thường trú hoặc tạm trú);
Trường hợp cá nhân không ký hợp đồng lao động, hoặc ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng, hoặc ký hợp đồng cung cấp dịch vụ có thu nhập tại một nơi hoặc nhiều nơi đã khấu trừ 10% thì quyết toán thuế tại Chi cục Thuế nơi cá nhân cư trú (đăng ký thường trú hoặc tạm trú);
Cá nhân trong năm có thu nhập từ nhiều nơi hoặc một nơi nhưng tại thời điểm quyết toán không làm việc tại tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập nào thì nơi nộp hồ sơ quyết toán thuế là Chi cục Thuế nơi cá nhân cư trú (đăng ký thường trú hoặc tạm trú);
Cá nhân làm đại lý bảo hiểm, đại lý xổ số, đại lý bán hàng đa cấp có đăng ký kinh doanh thì nộp hồ sơ quyết toán thuế tại Chi cục Thuế nơi thực hiện kinh doanh; nếu không đăng ký kinh doanh thì nộp tại Chi cục Thuế nơi cư trú (đăng ký thường trú hoặc tạm trú);